Het ligt voor de hand dat een groep die zijn brood wil verdienen met toneel zonder subsidie te krijgen en uitdrukkelijk kiest voor volkstoneel bij Romeo and Juliet moet uitkomen: geen enkel ander toneelstuk van Shakespeare - of van gelijk wie trouwens - heeft zo'n populaire roep; het is een titel die volk trekt. Maar wie de geschiedenis van De Witte Kraai volgt weet dat Bogaerts het stuk zo zal trachten om te vormen dat de voorstelling precies zegt wat Bogaerts te vertellen heeft. Ook Romeo en Juliette moet een ironisch-afstandelijke knauw zijn naar de bestaande rituelen en dodelijk vervelende verhoudingen tussen mensen. Een dergelijke intentionaliteit is bij momenten te merken. Maar grosso modo valt Bogaerts achter een kritische voorstelling terug: deze produktie is grappig en niet veel meer.
De 'mislukking' van Romeo en Juliette voltrekt zich nochtans in een theatrale aanpak die vroeger bij Bogaerts tot knappe dingen leidde. Bogaerts probeert zijn toeschouwers op het verkeerde been te zetten om ze opener te maken voor zijn eigen visie. De hele verwachtingshorizon die met de 'most excellent and lamentable tragedy' samenhangt wordt binnen de eerste vijf minuten radicaal afgebroken : de voorstelling begint met shots uit de beroemde Romeo and Julia-film van Zeffirelli en uit een Laurel and Hardy-klucht. Onmiddellijk na de filmbeelden verschijnt Romeo op het toneel, huilend als een gekeeld varken. Met dit begin wil Bogaerts voor de rest van de avond alle sentimentaliteit en ontroering om het intrieste verhaal de pas afsnijden.
Het hele verdere stuk door, breekt Bogaerts consequent met elke mogelijkheid tot medelijden, meevoelen of meeleven met de personages. De lyrische passages die de toeschouwer in staat moeten stellen af te drijven naar de wereld van de jonge geliefden, werden weggelaten, en wat nog overblijft aan poëtische bespiegelingen wordt steevast als belachelijk voorgesteld. Romeo is een puberale egotripper, alleen vervuld van zijn eigen belangrijkheid, en voortdurend bezig met zijn quasi-diepzinnige uitspraken. Bogaerts stelt alles in het werk om zijn voorstelling niet gevoelig te maken. En dat lukt hem wel. Hij dribbelt het cliché van romantiek en sentimentele diepzinnigheid in het hoofd van de kijker op een charmante manier. Maar dan lijkt Bogaerts Tahamata in een off-day wel. De dribbel lukt.
Zeker. Maar het schot in doel? Ho maar.
De produktie lukt in het afbreken van de romantische lectuur van de tekst, maar faalt in de sprong zelf een positieve lezing te presenteren. Uitgaande van de vorige produkties van De Witte Kraai kan ik nog vermoeden dat Bogaerts een feministische Juliette wil tonen. Een meisje dat probeert haar eigen leven te leiden tegen de dwingende eisen van familie en minnaar in. Zij is het die Romeo aanzet tot trouwen. Zij trekt in de voorstelling, letterlijk, de broek aan. En in het eindbeeld wordt Juliette gekruisigd. Maar die lijn en andere gelijkaardige aanzetten tot doorduwen van een eigen visie raken ruimschoots ondergesneeuwd door de puur formele grappen op het vlak van het genre en de toeschouwersverwachting. Romeo en Juliette is dus wel grappig, maar niet goed.
Paul De Bruyne
ROMEO EN JULIETTE auteur: William Shakespeare, vertaling, bewerking, regie en decor: Sam Bogaerts, spelers: Brit Alen, Mirei Bonte, Warre Borgmans, Ludo Hellinx. Nog te zien in Antwerpen, Turnhout, Itegem en Tienen.
