Pavlov is de confrontatie van een danseres en een actrice : Pauline Daniëis en Frieda Pittoors. 'Wat zullen we vertellen ? Zullen we over onszelf vertellen V was het uitgangspunt. Rob De Graaf, vaste tekstschrijver bij Nieuw West, zorgde voor het script, dat u hierbij afgedrukt vindt. Maar eerst iets over het werkproces
van deze kleine, merkwaardige produktie.
Eenvoud en eerlijkheid zijn de hoofdgedachten na het zien van Pavlov. De stulpende sensuele mond van Frieda Pittoors, en de (ont)blote benen van Pauline Daniels, twee van de vele fysieke bijgedachten. Het is een produktie die sterk naar binnen gaat, openhartig uit de biografieën van twee vrouwen de vragen en onzekerheden bovenhaalt van veertig jaar leven en twintig jaar kunst. En dit persoonlijke, diepe altijd lichtjes relativerende, rakelwerk, aan de oppervlakte brengt : een actrice die woorden wikt, een danseres die beweging weegt. En een poging tot dialoog.
Werkproces
Rob De Graaf : "De produktie is ontstaan uit vele vragen. Inhoudelijke vragen, van Pittoors en Daniëls die behoefte hadden, na het lange werk in talloze richtingen, aan allerlei grenzen voorbij, hun eigen positie te ondervragen : waar sta ik en wie ben ik als podiumpersoon ? Maar ook: waar sta ik in de wereld ? Deze produktie ontstond midden de maatschappelijke ontwikkelingen in China, wat ons erg bezig hield. Dat maakt je bewust van het rare maatschappelijke isolement waarin je als kunstenaar altijd verkeert. Een andere 'technische' vraag was : wat doen we met elkaar, vanuit deze twee vakgebieden theater en dans waar we inzitten ?
In een eerste tijd hebben we daarover veel met elkaar gepraat en het idee opgevat om die vragen die we aan elkaar stellen op het podium te brengen : de verbazing en de onzekerheid over onszelf en mekaar gewoon laten zien. Het tekstmateriaal is daarbij heel intuïtief ontstaan: vanuit het meebabbelen, maar vooral luisteren naar de uitdrukking, de klankleur, een bepaalde manier van formuleren. Dat gaf vage structuurloze gegevens, waarin dan aanknopingspunten gelegd werden : naam, leeftijd, zeg maar wie je bent.
Aanvankelijk was het de bedoeling een dialoog te maken met evenveel tekst voor beide actrices. Maar al snel bleek dat dit disharmonisch werkte: de danseres Daniëls kan niet dezelfde kracht uit de tekst halen als de volleerde actrice die Pittoors is. Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen om ieder zich in het eigen medium te laten uitdrukken. Maar daarbij kreeg je dan het probleem, dat er, vanuit de eigen aard van dans en taal, een situatie ontstond, waarbij de dans bepaalde passages van de tekst leek te illustreren. Op een bepaald moment is Daniels dan op haar eentje gaan zoeken en heeft ze haar eigen dansgeschiedenis in kaart gebracht : van klassiek naar modern, over Graham, Cunningham, etc. Zo is het toch nog een dialoog geworden.
Dat is het gevoeligste punt van de produktie: bij sommige voorstellingen blijft het bij invullen van mekaars pauzes, maar op andere momenten ontstaat op een dieper niveau een gesprek : wanneer Pittoors b.v. verstikt en verstrikt raakt in naar zichzelf verwijzende zinnen, niets meer kan zeggen en dan de explosie van Daniels gadeslaat, toeziet naar wat het lichaam kan vertellen. Je kan die spanning echter nooit vastleggen, want dan is ze zeker weg."
Nieuw West
Rob De Graaf is als tekstschrijver verbonden aan de groep Nieuw West die nu al zo'n tien jaar het theater onderuit haalt met chaotische en erg destructieve stukken, het is een theaterpraktijk waarin de positie van de schrijver onveilig is.
Rob De Graaf: "Die samenwerking met andere mensen vind ik erg belangrijk. Voortgaan op mekaars impulsen of vanuit een permanente onzekerheid schrijven omdat de 'deconstruvistisch' ingestelde spelers van Nieuw West elk fundament onder de voeten weghalen. Dat is ook wat we met het theater doen : grenzen verkennen, zoeken naar het spel, het toneelspelen spelen. De fictie theater vormt voor ons een niet snel opdrogende bron van verbazing."
"Het is anders om voor je eigen groep te schrijven dan voor mensen die je niet kent. Met Nieuw West is de acceptatie van mekaar veel vanzelfsprekender en is er ook het gezamenlijke verleden als voortdurend referentiepunt. Bij het schrijven hou je daar rekening mee, ook met de acteurs die het zullen spelen, je schrijft ze naar de mond. In de samenwerking met Frieda Pittoors zorgde dat dus voor discussies : ik liet haar dingen zeggen over theater en acteren waar ze niet mee akkoord ging. Dat werd dan gewijzigd. Toch is het schrijven voor haar een moment van geluk geweest. Zij is zo'n bijzondere actrice : ze gaat een openlijke confrontatie met de tekst aan; ze maakt alles helder, haalt er alles uit, ook de plekken waar niets zit. Ik had het gevoel een aantal vragen en dilemma's over individu en wereld produk-tief gemaakt te hebben. Dat was het geluk. Dat het iets anders werd dan dat schrale platte papiertje dat ik tien keer omgedraaid had."
Luk Van den Dries
