Openluchtspel is aan de orde van den dag en 't ware te wenschen dat het probleem dit jaar zijn beslag zou krijgen, in dien zin dat vele gemeenten er zouden gaan aan denken een eigen feestspel, in den aard van de "Festspiele" in Zuid-Duitschland, op te bouwen, zoo dat het den eigen volke zou tot voorbeeld en den naburen tot leering worden. Het zou een feestelik karakter krijgen en tevens een belijdenis worden van samenhoorigheid met verleden en toekomst; maar daarom zou het moeten inheemsch zijn in den meest strengen zijn van het woord, of groeiend en gegroeid tot specifieke uiting, tot karakteriseerende traditie van streek of gemeente.

Een alleszins prachtig voorbeeld werd door Aalst gegeven onder de meesterlike leiding van H. van Overbeke en tegenaan het heerlike kader van het oude Belfort.

Het is een prachtig voorbeeld omwille van zijn gevatte keus.

De tekst kan vrij mager heeten, maar als scenische aanpassing van het spel van P. Van Nuffel is het raak uitgebouwd tot een gesloten groep van vier tafereelen. Noem het nu maar niet bedrijven, want in spektakeluitwerking komt dat niet van pas. Vier beelden (of beeldengroepen): de moord op Karel den Goede, als voorspel; het opdringen van Willem van Olito als graaf van Vlaanderen; de opstand, dit is het zwakste deel, want te veel in den ban van de idylle gehouden; de wanhoopsstrijd en de zege onder de muren van Aalst. Er liggen overal heel wat zwakke plekken tusschen, maar die zijn ten slotte alle zeer gelukkig opgelost in de scenische uitwerkingen door de regie.

Dit spel is dus een echt volksspel en lokaal bovendien. Dat het zoo werd gevoeld getuige het warme enthousiasme op de vertooning van Maandag 3, l.l. waar de toejuichende onderbrekingen als idem zooveel sympathiebetuigingen en belijdenissen van samenhoorigheid niet van de lucht waren, en dat ondanks het gemis aan tegemoetkoming of voorlichting vanwege de pers; ondanks de kniezerige tegenwerking van zeer "liberale" middens die de poging voor "front" - (hoe kan het ook anders dan in het "front" worden gespeeld, als de "zijgevel" van het Belfort toch al te beloten ligt in een zijstraat) - uitmaakten, maar... het katholieke (religieuse) wilden treffen.

Het spel heeft verdragende beteekenis. Heeft het vooreerst een blijvend belang in zijn geestelijk bedied, het is tevens soepel genoeg van bouw om afwisselend illustratie te krijgen als van reidansen, spreekkoren en zoo meer. Zoo blijkt het dan uitzonderlijk geschikt om op geregelde tijdstippen te worden hernomen. Laat het gemeentebestuur er derhalve om bedacht zijn het als eigen-steedsch feestelijk spel, volksch en lokaal, een bestendig bestaan te geven. De poging en dubbel de schitterende afloop wettigen het ten volle.

De scene, zeer sober, sloot bijzonder aan bij het Belfort en ze werd uitstekend benuttig zoo voor het direkte spel als voor toegang en aftreden. Alleen hadden we graag de tegenwoordig veel gebruikte aanduiding met wimpels toegepast gezien.

Het spel was zeer bevredigend. Vooral het groepopstellen en de sobere haag-afsluiting waren zeer gelukkig. Ook het individueele spel voldeed sterk. Vooral blonken uit Iwein, Gent, en de Nar. Deze laatste echter met ongecontroleerde inzinkingen, vergoed door schitterende climaxen. Uitstekend geslaagd was het scenebeeld van den burchtbrand. Daarnaast ook de moordscene, de eedopvordering, en zoo meer. De costumes zonder al te streng te zijn, waren vooral rijk van kleur en van eenheid. Verzorging was terug te vinden ook in allerkleinste details. Van het rijzige Belfort was gunstig gebruik gemaakt niet alleen als fond, maar als dadelijk onderdeel in de scene-opvatting. Bekroning van de kanteelen, burchtbrand werkten stemmig en indrukwekkend. Het aanbrengen van de rekwisieten was als spelelement ingelascht en werkte derhalve alles behalve storend, zooals het ongelukkig al te dikwijls gebeurt in would-be modernisme. Thebaansche trompetten, keurig beiaardspel en eenvoudige pick-up werkten mee tot emotievolle eenheid. Aalst, Gent, Vlaanderen, trilogie van krachten gebald tot één macht. Licht ( en hier groeit Van Overbeke tot een allereerste plankracht) spel en scenebeeld gesloten tot één, een gave schoonheid, Aalst en Van Overbeke hebben prachtig pionierswerk verricht en dwingen tot onmiddellijk navolgen.

Het openluchtspel in die lijn, en als feestelijke belijdenis opgevat, bergt een schat van mogelijkheden. Luisterrijker, want duurzamer, geslotener en toch veelzijdiger dan welke stoet ook in zijn praal heeft het een meer innerlijke waarde voor volk en gemeente, tegenover vreemdeling en buitenwereld. Het wordt een kracht in de kultuur van een volk; het wordt een roem en een schoonheid.

A.d.M.