Archief Etcetera

Over de risicovolle financiering van ideeën

Portret van een dooie kip als kunstenaar

Ik herinner het me nog goed, de schok Het gebeurde in de eerste helft van de jaren negentig Men zei dat men in residency was Ik was stinkend jaloers Ik keek tegen ze op Want hoe versierden anderen dat toch steeds Het was mij zelfs nog nooit overkomen dat ik een reisbeurs aanvroeg Tot ik erachter kwam dat het pure oplichterij was Lucht. air. ArtistInResidence De schok was het besef dat ze niks betaald kregen Alleen wat faciliteiten Waar de residentieverstrekker graag dik over deed Maar dat niks anders was dan het faciliteren van personeel en ruimte die toch al overtollig waren En dat je met die dooie kip blij moest zijn, dat vond ik eigenlijk nog het ergste Je behoorde immers tot de uitverkorenen Ze hadden je speciaal voor die mooie rol van dooie kip geselecteerd Mag het een onsje minder goedkoop zijn In de wereld van het zakendoen moet je zoiets niet flikken Daar noemen ze dat uitbuiting Prostitutie: de noodzaak zich te laten gebruiken uit nooddrift Tot zover het misbruik door kunstverdelers Dan is er ook nog de bloeiende bedrijfstak van de ontheemding Het resultaat van het perfecte samenspel tussen nationale overheden Geld moet stromen. Wet nr.1 van economische groei Het mooist is het als geld tussen landen stroomt Kunstenaars, militairen en studenten zijn de wegbereiders van internationale uitwisseling en beïnvloeding of zo u wilt besmetting Die laten zich graag betaald naar het buitenland sturen Bepakt met goede bedoelingen Leren van het andere Tussen-nationale contacten verzoenen Fijne mensen onder elkaar Alsof je er daarvoor geweest moet zijn, in dat andere land Alsof je dat niet gewoon kunt beseffen Dat de ander en jij, niet anders, maar dezelfde zijn Om dat mooie doel gaat het dan ook helemaal niet Het gaat erom dat het geld stroomt Het land van herkomst betaalt jouw reis En het land van heengaan je verblijf Beide hebben ze reisbeurzen voor hun migrerende kunstenaars Ik betaal de reiskosten en dan voed jij ze En, jij betaalt de reiskosten en dan geef ik ze te eten Zo gaat het ook met het toestaan van landingsrechten over en weer tussen nationale vliegtuigmaatschappijen of bij het toestaan van wederzijdse belastingfaciliteiten in belastingverdragen tussen landen Beide landen hebben residentieverblijven in vaak monumentale gebouwen Een beetje pervers eigenlijk De actie van ontheemding (het op residentie in het buitenland gaan) Vindt plaats in zich uitdrukkelijk als typisch heemgoed manifesterende monumenten

Om je je dat goed voor te stellen moet je je indenken dat Nederland bijvoorbeeld al haar toeristen zou verplichten op klompen te lopen Inmiddels is het een bloeiende bedrijfstak De art and artist residency huizen In Europa zijn er zo'n tachtig culturele residenties in historische monumenten, sjato's, kloosters, oude industriële en militaire gebouwen onder architectuur en dergelijke De meest prestigieuze onder deze, en die een mecenaat rijkelijk fêteren Voeden de kunstenaars niet alleen maar salariëren hen tevens Vooral belangrijk is dat je de grens overschrijdt Belangrijk is, dat je belangstelling voor elkaar aanwakkert En daarmee voor elkaars producten Doe toch niet zo zuur, zuurpruim Het is toch mooi dat je de faciliteit geboden wordt Om elders betaald te kunnen werken En dat er geld voor de kunst vrijkomt is toch ook mooi Maar op die kar rijdt een vracht aan geld mee die helemaal niet bij die kunst Maar bij het huis en de organisatie ervan terecht komt En erger nog En daar wringt hem de schoen Heeft het huis en haar kunstadministratie de macht Zij bepalen wie er wel en niet in komt en voor hoelang De kunst en daarmee de kunstenaars zelf is de macht over zichzelf uit handen Genomen en dat kost de kunst ook nog eens handenvol geld Na een lange periode van kunstonderdrukking op kunstscholen Mag de kunstenaar de onderdrukking, waaraan hij inmiddels hoogstwaarschijnlijk Al ernstig verslaafd is, voortzetten in de hem geboden elitaire faciliteiten Tijd voor revolutie Geld moet naar de kunst Minder naar de administratie en prestigieuze faciliteiten Kunst is per definitie of hoort per definitie grensoverschrijdend te zijn Transgressief te zijn Wanneer de overheid daartoe voorwaarden wil scheppen Maar welke overheid wil nu echt het aanvreten van haar eigen principes faciliteren Stel dat de overheid daartoe voorwaarden wil scheppen Dan dient het allereerst die faciliteiten te steunen en te creëren Die verandering en ontwikkeling bewerkstelligen Dat wil zeggen het ongebruikelijke Dat wil zeggen dat waarvoor nog geen begrippenapparaat is Dat wil zeggen het minder bekende Kunst zou vooral met risicokapitaal gefinancierd moeten worden Dat wil zeggen geld dat risico durft te nemen Zoals in de wereld van nieuwe producten en diensten gebruikelijk is Dat wil zeggen dat ideeën en niet de verklaringen van ideeën gefinancierd worden

PAF (PerformingArtsForum)* is zo'n idee

Iemand schreef daarover:

The impossible impossible perfomance

He staged a building, some kind of historical site he invited his colleagues and friends to stage the site and to direct themselves and to direct it themselves so they did a coming and going of friends and colleagues and friends and colleagues of friends discussing their work discussing proposals of work working working together a platform of exchange of merging of the smoothest way to produce and gain knowledge of experiencing and training of invention a performance a strange performance a permanence

He desperately wanted this this reconfiguration We need it he screamed We have to rethink the positions the undoing of a performance he used to call it

this unsplit of audience and stage

but this is no performance, they screamed, (when he started to ask subsidy for it as a performance) this is a new initiative, very interesting, but not a performance but I am a director he said I am staging this it is my work this undoing of the stage this undoing of the audience space the unification, he said and he started to shout: el pueblo unido.......

this, he said is a political performance a change of perspective a historical split undone but still they didn't want to pay for it the subsidy distributors

they were convinced that this wasn't a performance they knew this wasn't even art either (although they could know that art always should be the exception and not the rule)

they only subsided the rule the what they could recognize as a performance

his building they said was a project an initiative, yes, but no performance praiseworthy yes

but not eligible for subsidies not as some kind of art in general, let alone as a performance never mind how many actors were involved how accessible for anybody it was how this dispositive called theatre had been revisited how this rusty institute called theatre had been displaced reconfigured a serious proposition to revive it emancipate it dehierarchise it but nothing helped

a performance, they said, needs the split between audience and stage a split between those who know (their text) and those who don't know

a split between the haves and the have-nots a performance, they knew, needed the clear distinction between the included and the excluded the prepared and the not prepared the bored and the curious the teachers and the pupils a performance, they knew, needed hierarchy distinction inequality

they excluded him his performance died for him it died for them it never existed

this performance the impossible impossible performance the absence of a performance ( for them) not for the theatre director and performer himself for him it was a performance a more than live performance a bigger than live performance this area of exchange and merging compressed condensed a forum for producing knowledge and ongoing discursive practice a tool equal to all participants of the event a tool machine even a tool producing tools a place for temporary autonomy a theatre at work but not for them they left him out missing again and again this chance of making a difference that really could make a difference this chance to change addicted as they are to what they could recognize to what they think they belong too and to what belongs to them to what is known to them their past rejecting what eventually might have been possible what is unknown to them a possible future that of the probable of the impossible possible•

paf a relatively cheap A relatively light organization, in terms of overhead But unfortunately, not fitting in the formats and frames of the subsidy administration

paf is a platform for and by artists A self­organization of themselves motorizing artists Who work on art that thinks

A free zone Accessible without application A residency, yes In a historical monument, yes But without a structure, almost More an intelligent process itself Art making alike paf is an artwork

meer informatie over paf :

www.pa­f.net.

De ‘impossible impossible performance' werd tentoonge­ steld in september­oktober 2006 in Graz (Oostenrijk), tijdens het Festival Steirische Herbst, in de tentoonstelling: re-delegating Archiving performances on the edge of the void.