De K. VI. Opera te Antwerpen heeft in den strijd der Vlamingen ter verovering eener eigen cultuur, een voorname rol gespeeld. Zij vormde de bekroning van het streven van Peter Benoit, die er in geslaagd was, dank zij den steun van vele vooraanstaande Vlamingen, waaronder wijlen Julius Sabbe niet de minst-dappere was, de nederige Antwerpsche muziekschool tot Koninkl. Vlaamsch Conservatorium te verheffen -- het éénige in den lande, vermits dat van Gent geheel Fransch bleef en dan ook geen cultureelen invloed van beteekenis uitoefenen kon! De Vlaamsche Opera, gesticht door Keurvels en Fontaine, heeft het ontstaan eener eigen lyrisch-dramatische kunst mogelijk gemaakt. Zij heeft, soms in de hachelijkste omstandigheden en ten prijze van de grootste opofferingen -- de historie der Opera is rijk aan dramatische en zelfs tragische incidenten! -- de zangspelen van Jan Blockx, Paul Gilson, August de Boeck, Emile Wambach, Alpaerts, Lodewijk Mortelmans, Edward Verheyden, Jul. Schrey, Van Oost, Jef van Hoof, Jozef Ryelandt.. aan de wereld geopenbaard.

Zij heeft het Vlaamsch publiek in aanraking gebracht met het dramatisch werk van Wagner, Beethoven, Weber, Gluck, Mozart, Richard Strauss, Eugène d'Albert, Wolf-Ferrari, Rimsky-Korsakoff, Verdi....

Terwijl een rijkelijk gesubsidieerde instelling als « de Munt » zich meestal maar matig bekommerde om de producten van Waalsche komponisten stond de Opera gastvrij open voor het muziekdrama, dat ontstaan was uit de samenwerking van Camille Lemonnier en den Waal L. Du Bois. Toen in 1918 het vijf en twintig jarig bestaan van onzen éénigen lyrischen schouwburg werd herdacht, waren daar niet minder dan acht en vijftig oorspronkelijke zangspelen gecreëerd geworden! Er is, na den oorlog, wel eenige vertraging en zelfs verslapping in de productie onzer componisten gekomen. Doch dit verschijnsel kan geenszins verontrustend worden genoemd, wanneer men bedenkt hoe in het groote en in muzikaal opzicht zoo hoog-staande Duitschland, waar talrijke nieuwe opera's gecreëerd werden, ieder jaar nauwelijks twee stukken als leefbare aanwinsten voor het repertorium van de nabije toekomst worden beschouwd ! Maar het schijnt wel alsof ook voor onze lyrisch-dramatische kunst een periode van nieuwen bloei nabij is. De directie van de K. VI. O. kondigt immers de eerste opvoering aan van « Het Mirakel » van Renaat Veremans, « Lava » van den Brusselschen komponist Marsick, « Rink Folkema » van Moeremans, « Het Mirakel van Sint Antonius » van Brumogne.

Voor wat het uitheemsche repertorium betreft kan de K. VI. O. gerust de vergelijking met de groote lyrische schouwburgen van het buitenland doorstaan. Op het speelplan van het tooneeljaar, dat vóór een kleine maand werd ingezet, komen werken voor van Richard Strauss (Elektra, Rozencavalier en Salome); Beethoven (Fidelio) ; Wagner (De Meesterzangers; Lohengrin, Tristan en Isolde, Rijngoud, Walkure, Siegfried en Godendeemstering), Mozart (Figaro's Bruiloft), Verdi (Othello), enz... Zoo pas had er de creatie in Nederlandsche taal plaats van Sly, de succesopera van den eleganten en geestigen Wolf-Ferrari. En weldra komen aan de beurt ; De Egyptische Helena van Strauss, Judith van Honeger en Falstaff, het al te weinig bekende meesterwerk van Verdi.

Het is algemeen bekend, dat de Opera een orkest bezit van allereerste gehalte. Julius J. B. Schrey, de komponist van « Arendsnest » en van « De(n) Smid van den Vrede », leidt het sedert jaren van zegepraal tot zegepraal. De huidige bestuurders -- de H.H. Fé Derickx en Bernard Tokkie, die een der stichters, wijlen Henry Fontaine, aan het roer vervingen, hebben beiden de heroïsche tijden van de Opera meegemaakt, toen vanwege spelers, leiders en muzikanten, voornamelijk opofferingen werden geeischt en er noodig was een vast geloof in de toekomst van de jonge instelling om, alle vijanden van de Vlaamsche cultuur ten spijt, vol te houden tot het einde, dat glorierijk mocht heeten... Tot de glorie der Opera hebben Derickx en Tokkie in aanzienlijke mate bijgedragen...

Het samenbrengen van een gezelschap voor den éénigen lyrischen schouwburg der Nederlanden -- in Holland is men er tot heden toe nog niet in geslaagd het bestaan van een bestendig zangtooneel te verzekeren! -- gaat niet zonder moeilijkheden.

Elke zanger, die aan de Vl. Opera verbonden wordt, hoeft een geheel nieuw repertorium in te studeeren terwijl men op alle Fransche zangtooneelen steeds dezelfde spelen opvoert! De cultureele invloed van de Vlaamsche Opera dient heel Vlaanderen te overstralen. Daarom zou de Vl. O. in staat moeten gesteld worden om in alle voorname steden met een goed ingerichten schouwburg op te treden. Dit zou de versterking en den groei onzer eigen Vlaamsche beschaving in aanzienlijke mate bevorderen.