Interview met den heer Willem Benoy: Bestuurder van den Nederlandschen Schouwburg te Antwerpen.

Wij waren dezer dagen in de gelegenheid den actieven bestuurder van den Stadschouwburg te ontmoeten en maakten hiervan gaarne gebruik om van hem een en ander over het aanstaande tooneelseizoen te vernemen. M. Willem Benoy moet niet meer aan onze lezers voorgesteld worden. Zijne figuur is genoegzaam gekend, en de frissche, natuurlijke levendigheid die ieder van zijne vertolkingen in den schouwburg kenmerkt, is slechts de uiting van het onbedwingbaar optimisme, dat hem ook in het gewone leven tot richtsnoer schijnt te dienen.

Op onze eerste vraag, die bedoelde te vernemen, welke indrukken de bestuurder van het verloopen seizoen 1930-1931 bewaard had, getuigde zij antwoord evenwel niet van optimisme, maar werd het evenmin door overdreven pessimisme geleid:

- Het verleden seizoen werd hoofdzakelijk ongunstig beïnvloed door de algemeen heerschende ekonomische krisis. Dat viel vooral vast te stellen door het Zaterdagbezoek, dat onrustwekkend verminderde, en door het Zondagbezoek aan den schouwburg dat ook slechts zelden was, zooals het zich in vroeger jaren voordeed, terwijl nochtans de belangstelling voor de andere dagen op dezelfde hoogte bewaard werd. De groote reden van het verminderd Zaterdag- en Zondagbezoek, die uitsluitelijk het ongunstig financieel resultaat veroorzaakt hebben, is zonder eenigen twijfel de krisis die zich in de Antwerpsche diamantnijverheid voordoet. De diamantaires waren inderdaad de trouwste bezoekers van den schouwburg op de Zaterdag- en Zondagen en waar er intusschen ook vele uitweken, hoeft het geene verwondering te wekken, dat het aantal bezoekers van den schouwburg verminderde.

Op onze vraag of ook de bioscoop de concurrentie niet vermeerderde, klonk het antwoord onmiddellijk:

- Niet in zoo groote mate als de radio. Want de bioscoop lijdt ook onder de ekonomische crisis en moest zich met minder toeschouwers dan voorheen tevreden stellen. Trouwens, de laatste proeven wijzen er op dat zelfs de film de mogelijkheden opzoekt om de dalende belangstelling te doen heropleven. De spreekfilm en de klankfilmen zijn daarvan de meest overtuigende bewijzen. De spreekfilm evenwel zal het voorgestelde doel niet bereiken, althans voor zoover deze zich beperken wil tot het weergeven van het zuivere woord. Ik verwacht meer van de sonore film die rijker aan verscheidenheid, van meer blijvenden aard zal blijken. De radio daarentegen doet zich in het schouwburgbedrijf scherper gelden, en het is onbetwistbaar dat bij voorbeeld met slecht weder een schouwburgliefhebber zich gemakkelijk zal laten verleiden om thuis een of ander concert te volgen, dan den gang naar den schouwburg te wagen. Ik meen evenwel dat de strijd met de radio gemakkelijker te voeren zal zijn dan met de klankfilm, bij voorbeeld: De radio stelt ons inderdaad voor de mogelijkheid bepaalde opgevoerde werken ook per radio uit te zenden, en kunnen op deze wijze ook meerdere personen bereikt worden, die misschien juist daardoor den lust opgewekt gevoelen de werkelijke opvoering bij te wonen. Een radio-uitzending blijft inderdaad steeds onvolledig. Men hoort het woord, doch de begeerte om met het woord ook het verduidelijkende beeld op te vangen blijft onvervuld. De radio in het huidige stadium zal dus steeds onvolledig blijven, en misschien wel daardoor een propagandamiddel voor het schouwburgbedrijf blijken.

- Zou ook eene verandering in het thans heerschende weeksysteem geene vermeerdering van belangstelling kunnen wekken?

- Misschien, doch praktisch is eene absolute verandering in het weeksysteem niet mogelijk. Ik wil evenwel de vorig jaar begonnen proef voortzetten, en zoo zullen tijdens het volgende seizoen mogelijk twee werken tijdens eene week opgevoerd worden. Dat zullen dan evenwel slechts werken zijn die een meer dan gewoon succes genieten, en waarvoor de belangstelling na ééne week niet zou uitgeput blijken. Een definitief besluit heb ik nochtans nog niet genomen, alles zal bijzonder van het begin van het seizoen afhangen.

- Wanneer wordt het nieuwe seizoen begonnen?

- Op 12 September wordt de schouwburg heropend met de opvoering van "Veel leven om niets" van W. Shakespeare. Het lag in mijne bedoeling om dit seizoen aan te vangen met Goethe's "Faust", naar aanleiding van de 100e verjaring van den grooten dichter, doch de zware financieele lasten die daaruit zouden voortspruiten maken dit voornemen onverwezenlijkbaar. Ik wensch evenwel die gebeurtenis niet ongemerkt te laten voorbijgaan, en zal daarom waarschijnlijk "Egmont" laten opvoeren. Graag had ik daarbij de muziek van Beethoven laten uitvoeren, maar de kosten hiervan zijn zoo onmenschelijk hoog, dat het bij eene gewone tooneelvoorstelling moet blijven.

- Wat volgt nadien?

- Na "Veel leven om niets" volgt onmiddelijk "Marius" van Marcel Pagnol en vervolgens "De Eerste Madame Fraser" van Sir Irving.

Na deze reeds vastgelegde stukken voor de drie eerste reeksen, zullen dan in den loop van het seizoen worden opgevoerd: "In Voorarrest" (Vor Untersuchung), door Max Halsberg en Otto Ernst Hessen; "Een, Twee, Drie" samen met "Souper", beide stukken door Fr. Molnar; "Circus Knie", door Zuckmayer; "Het Lam van den Arme", door Stefan Zweig; "Primerose", door de Fiers en de Caillavet; "De Patriot", door Alfred Neumann; "De Idioot", door Dostojevski; "De Koekoek", door Jan Fabricius.

- Worden er dan geene nieuwe oorspronkelijke Vlaamsche werken opgevoerd?

- Tot nog toe heb ik mijne keus moeten beperken tot een nieuw tropenspel van Fr. Demers, "Eva" (in zes tafereelen). Er werden mij vele nieuwe Vlaamsche werken toegezonden, doch jammer genoeg is de oogst te klein, en kon ik er nog geen enkel ontdekken dat met kans op welslagen kan opgevoerd worden, of dat eene opvoering zou wettigen. Vele schrijvers blijken met goede inzichten bedeeld, maar meestal is de uitwerking zoo onbeholpen, dat de opvoering van hunne werken onmogelijk wordt.

- Welke werken worden heropgevoerd?

- In de eerste plaats denk ik aan "Het Klooster" (Emiel Verhaeren), "Huwelijk" (N. Gogolj), "De Wijngaard des Heeren" (de Fiers en Croisset), "De Opgaande Zon" (Herman Heyermans), terwijl een wederopvoering van "De Paradijsvloek" (Laudy), die voor den Nederlandschen Schouwburg eene eerste opvoering zou zijn, niet uitgesloten is.

Uit den verderen loop van ons gesprek, vernamen wij verder nog dat Ch. Gilhuys, Joris Diels en de bestuurder zelf, de leiding der op te voeren werken op zich zullen nemen, terwijl het gezelschap, op Rienk Brouwer na, die door Louis Belloy vervangen wordt, onveranderd bewaard blijft.

Onze lezers zullen kunnen vaststellen dat de bestuurder van den Nederlanschen Schouwburg druk bezig is om een beteekenisvol repertorium vast te stellen. Wanneer de verwezenlijking van zijne plannen onverminderd kan geschieden, zal hij met recht aanspraak mogen maken op eene meer dan gewone belangstelling van het Antwerpsch schouwburgpubliek. Onze hoop dat zijne verwachtingen niet bedrogen zullen uitvallen, weze meteen onzen dank voor de inlichtingen die M. W. Benoy ons zoo welwillend verschafte.

J.V.G.