De tooneelvereeniging Herman Heyermans » gaf vorigen Zaterdag « Op Hoop van Zegen », waarin de gevierde Nederlandsche actrice de glansrol van de beproefde, visschersvrouw zou spelen. « De Hoop » is een uitgekeken stuk. De toestanden, die erin worden geschetst, lijken ons nu, retrospectief beschouwd, partijdig gekleurd, en het tweegesprek Bos-Geert (verpersoonlijkingen van kapitalisme en democratie) doet ons meer denken aan meetingstijl dan aan tooneel. Enkel om de episodische kleinkunst blijft het stuk dan in een paar tooneelen (o.m. dit van het avondlijk visschersvrouwenkransje) nog genietbaar.

Mevr. Bsther de Boer-van Ryck torst haar hoogen leeftijd veerlicht. En het beeld dat zij oproept van deze geslagen, lotsonderdanige vrouw, is van een in alle aksenten trefzeker realisme. Zegging is onberispelijk ; mimiek aangrijpend. Doorheen het stuk gaat zij als een, die, gehard door beproeving en lijden, het hoofd rechtop houdt met het onafwendbare besef dat eens toch de godsklop komen zal. In IV dan zinkt zij neer, bij het vernemen van de schipbreuk, en zoo sober in alle verscheurde pathetiek zagen wij zelden een tooneel spelen. Het werd voor de hoofdvertolkster dan ook een triomf avond.

De bijbezetting, geworven uit de leden van den «Herman Heyermanskring», kan niet worden geprezen om de homogeneïteit van haar samenspel. De opgever had een macht werk, om de losse steken in het dialoog weer op te halen, en konden de spelers zich niet ontmaken van een trits storende hiaten.

M. Turfkruyer (Geert) was een onbehouwen zeebonk. Hij bracht zijn rol dramatisch geschakkeerd terecht. In het tooneel met Bos wist hij te boeien door zijn aanklacht.

M. H. Huysman (Barend) heeft zich voor allen melo gehoed, en mocht hij uitzonderlijk meevallen in de scène, waar hij door de dienders wordt gehaald, tooneel dat anderen al te veel in gezwollen stijl spelen. Huysman heeft hier een prijzenswaardige terughouding aangetoond, die hem toeliet aan zegging en gebaar juist een aangrijpend reliëf te geven.

Mevr. H. Huysman was de glundere, levenslustige Jo, en akteerde los en plankenvast, viel iets naast den toon in het tooneel der radeloosheid (IV), waar het stemdiaposon te schril stond afgestemd.

De welbekende diakeniemannetjes zaten in goede handen bij A. de Haan (Daantje) en H. Huysman (Cobus).

Met Reeder Bos had de heer J. Meljado, inacht genomen het aanwezige talent, wel wat veel hooi op zijn vork genomen. Zegging onzuiver, gebarenspel te houterig.

Mevr. L. Van den Durpel gaf met Mathilde, de reedersvrouw, een koele, zelfgenoegzame, kleinburgerlijke reserve, heelemaal bij de situatie aangepast.

Mevr. Turfkruyer deed als Clementine wel eenigszins te nuffig, maar over het algemeen was het wel een beeld van het haast ziekelijk-weet-gierig burgermeisje met de verzorgde opvoeding.

M. J. Kleerkooper beviel maar matig als de scheepsmakerknecht Simon. Te onbeholpen zelfs voor een dronkelap.

De overigen bedierven niets.

De heer P. J. W. Benoy nam de spelleiding waar en had gezorgd voor een karakteristiek visschersinterieur. Eénmaal toch liep het haast in 't honderd, waar bij de binnenrukkende windvlaag de lamp niet tijdig werd gedoofd, en Mevr. Esther de Boer, gebonden aan den tekst, de situatie niet kon redden.

Wij drukken hier de hoop uit, dat Mevr. B. de Boer-van Ryck nog andermaal gastvoorstellingen te Antwerpen moge geven, en hopen haar in ander werk dan het reeds zoo bekende van Heyermans te kunnen toejuichen.

Victor J. BRUNCLAIR.