Minister Kamiel Huysmans schrijft een mysteriespel over de "menschwording" aan Michiel de Swaen toe. - Dr. J.Van Mierlo over Beatrijs van Nazareth

De Koninklijke Vlaamsche Academie heeft gisteren, 20 dezer, hare eerste maandelijksche vergadering van het jaar 1926 gehouden: het is, door den aard der wetenschappelijke mededeelingen die er werden gedaan, eene ware feestzitting geworden.

Uitgenoodigd door het bestuur, dat voor dit jaar bestaat uit de heeren Prof. Dr. Lod. Scharpé, bestuurder, Prof. Dr. Aug. Vermeylen, onderbestuurder, en den bestendigen secretaris Dr. Leo Goemans, heeft niemand minder dan de Belgische minister van Kunsten en Wetenschappen, Kamiel Huysmans, er lezing gehouden van eene verhandeling, die hij ter opneming in de "Verslagen en Mededeelingen" had ingestuurd. Men weet dat de heer Huysmans doctor is in de Germaansche philologie. Lange jaren zelfs is hij leeraar geweest in de Germaansche talen bij de Belgische athenea, hetgeen zijne bevoegdheid als minister van onderwijs wel niet zal verminderen. Hoe zwaar zijn tegenwoordig ambt ook is, vindt hij nog tijd voor wetenschappelijken arbeid, voor hem eene welkome verpoozing. - "Ik had de interpellatie over mijne benoemingen aan de Universiteit te Gent achter den rug", zei hij gisteren; "ik had wel het recht eenige rust te nemen". Uit die rust werd de verhandeling geboren, die hij gisteren in de Academie voorlas.

Nauwelijks zestien jaar oud, ontdekte Kamiel Huysmans, nog leerling op het Athenaeum te Tongeren, in zijn geboortedorp Bilsen (Limburg) een handschrift van 1680, een mysteriespel over de "Menschwording", dat hem toen reeds door vormschoonheid boeide. Zijne toenmalige leeraren wisten er niet goed weg meê. Later vertrouwde de ontdekker het manuscript aan zijn leermeester, Prof. Van Verdeghem, te Luik, die het na jaren in de Mededeelingen van de Leidsche Maatschappij uitgaf, doch zonder voldoende attributie. Nadere kennismaking met het werk van den Duinkerkschen dichter en heelmeester Michiel de Swaen, ten onzent door Prof. Dr. Maurits Sabbe met een inaugureel proefschrift ingeleid, liet Dr. Kamiel Huysmans toe, na lange vergelijkende onderzoekingen, de "Menschwording" aan De Swaen toe te schrijven. Het is de vrucht van deze navorschingen, waarvan de resultaten beslissend zijn, die de minister aan de Vlaamsche Academie heeft medegedeeld, waarmede hij aldus nieuw licht wierp op de persoonlijkheid van zeker den grootsten dichter in Vlaanderen uit dien tijd.

Dr. Kamiel Huysmans mocht de hooge waardeering van de vergadering genieten.

Na hem sprak Dr. J. Van Mierlo Jun., S.J., briefwisselend lid der Academie, over "Beatrijs van Nazareth". Deze kloosterzuster, geboren op het einde der twaalfde of heel in den aanvang der dertiende eeuw, stond bekend als priores van het klooster van Nazareth, waar zij een streng-ascetisch en visionair leven sleet, met de ziekteverschijnselen die zulke toestanden weieens, en zelfs meestal, kenschetsen. Aan de hand van de levensbeschrijvingen, die van haar bestaan, meent Pater Van Mierlo haar de twee-en-veertigste preek uit de "Limburgsche sermoenen", door wijlen Prof. Kern uitgegeven, uitdrukkelijk te moeten toeschrijven, zooals hij vroeger bewees dat het einde der één-en-veertigste preek was ontleend aan Zuster Hadewijch. De geleerde spreker heeft een scherpzinnig-kritische ontleding van het leven en het sterven der gelukzalige Beatrijs van Nazareth - aldus een nieuwe figuur in onze literatuur, en éen der eerst-aanwezige - gemaakt, en tevens onze kennis verrijkt over de toen-heerschende mystiek in de Zuidelijke Nederlanden, die, literair, eene halve eeuw voor de Duitsche bleek te bloeien.

Ook deze allerbelangrijkste studie werd met warmte toegejuicht.

N.R.C., 23 Januari 1926.