Uit de tooneelrubrieken der laatste weken kon men makkelijk opmaken, dat de opvoeringen van het blijspel "De Wonderdoktoor" van den Adinkerkschen tooneelschrijver-tolbediende Jos. Janssen, in den Koninklijken Nederlanschen Schouwburg te Antwerpen, een kleine sympathieke furie zou worden. Reeds stelt dit succeswerk den bijval van "Stopseltje" in den schaduw.

Het bestuur van den Koninkl. Vlaamschen Schouwburg te Brussel nam het prijzenswaardig initiatief, dit alleszins wonderlijk blijspel voor het Brusselsch tooneelpubliek te vertoonen, hetwelk dan ook belangstellend uitkeek naar de première, die Zaterdag-avond doorging.

Bijna drie kwart der Vlaamsche Schouwburgzaal was bezet. Het orkest schiep dadelijk de gewenschte stemming met het spelen van frissche Vlaamsche volksliederen, o.m. "Dan zal de beiaard spelen", "Laat ons zingen, laat ons springen, kom laat ons vroolijk zijn", enz. Ook Vlaanderen's nationaal lied "De Vlaamsche Leeuw" werd, even vóór het doek opging, rechtstaande aanhoord, zelfs flink meegezongen. Nu ja, stemt zoo'n inzet niet optimistisch?

- Daar gaat ie -, zegt een wispelturig Nederlander, die zoo pas met zijn buurvrouw debatteerde over "Doktoor" en "Dokter". En werkelijk, wij zitten plots vóór de Vlaamsche boerekamer, waarin het eerste en tweede bedrijf gespeeld worden.

Een jong geneesheer, die in de grootstad geen wonderen kon verrichten bij gebrek aan klienteel, belandt in een landelijk dorpje bij zijn oude kozijn, bij wien hij voorloopig zal inwonen..., met de troostende bedoeling er zich als dorpsgeneesheer te vestigen. Al spoedig ontstaat tusschen beide kozijns scherp meeningsverschil betreffende de geneeskunde. Zooals al de dorpsbewoners trouwens, mistrouwt het koeboertje de gediplomeerde redders der menschheid en houdt het met de onfeilbare kwakzalvers ofte wonderdoktors. Het wordt een hopeloos geval voor kozijn Steven, en weldra ziet hij zich genoogzaakt als wonderdoktor te fungeeren, wat hem, dank zij de onweerstaanbare reklame-middelen van kozijn koeboertje en diens demagogische talenten, het bezoek van alle zieke stervelingen van het omliggende bezorgt. Het wordt fluks een wonderzaakje.

Maar dan komt daar de ongewenschte dochter van den burgervader steentjes werpen. Vervelende situatie voor het wonder der geneeskunde, want het boertig meideke des huizes "Thea" stond al ongeduldig op het schaakbord. En toch, spijts deze voorbestemming, houden burgemeester en het sluw-onderdanig koeboertje aan hun plan en dreigen, bij eventueele weigering, met gerechterlijke plagerijen, op grond van beoefening van verboden kwakzalverspraktijken. Daar heb je de gendarmen in huis, wat de bevolking erg vergramt; zij zal zich tegeb de ontmaskering van hun wonderdoktor verzetten. Overbodig echter, want Steven haalt zoo maar zijn diploma te voorschijn, wat voor de dorpsbewoners een desilluzie is. Met hun honderde vooroordeelen geloofden zij in kwakzalverij en plots staat daar maar een gewoon doktor vóór hun. Alle patiënten komen in opstand en bestoken den jongen doktor met sonore scheldwoorden. De storm luwt echter en Steven's bekwaamheid zegeviert. Het uitverkoren prinsesje des huizes komt eveneens triomfeerend uit het debat en zal in de toekomst als wettige echtgenoote de etiketten "uitwendig gebruik" met den doodskop op de mysterieuse fleschjes plakken. Het koeboertje ook krijgt zijn zin: Hij blijft gewetensvol portier en hardnekkig propagandist der geneeskunde; voor de rendeerende zaak van kozijn Steven althans.

Tot daar vaar het plezierig verloop der geschiedenis. De schrijver is er met "De Wonderdoktoor" op gelukkige wijze in geslaagd de tallooze snijdige gezegden, die hij persklaar uit den volksmond nam, in van humor tintelende dialogen om te zetten. Jos. Janssen kan alvast op zeer gevoelige opmerkingsgaven prat gaan. Daarbij boeien de fenomenen der volksfilosofie, die schrijver haast uitsluitend in het type van het babbelziek en uiterst schalksch koeboertje heeft geconcentreerd tot het einde toe. Het tempo der discussies blijft aldoor levendig.

Er werd Zaterdag-avond door het gezelschap van den Kon. Vlaamschen Schouwburg vlot gespeeld. De vertolkers praatten allen Gentsch dialekt, wat toch ook zijn charme heeft. Zeer in het bizonder dient vermeld J. Van Outryve in de rol van het koeboertje "Manten Boone". Van J. Van Outryve's rol hangt het succes van dit blijspel af; hij bereikte gelukkig de noordpool van dit genre.

Kortom: de première te Brussel van "De Wonderdoktoor" werd een prettig buitenkansje.

W.R.