Op het programma schrijft de auteur in zijn auto-biographische notice : "J'ai, ma foi, fabriqué près de dix volumes. L'un d'eux a eu une franche notoriété. On l'appelle généralement Gaspard, sauf quand on confond le titre avec l'auteur. Alors on dit : "Avez-vous lu Benjamin, par Gaspard?". Et c'est un succès un peu pesant.". In dien aard vertelt Emmanuel, de held van het stukje, ons vier bedrijven lang de meest geestige dingen op den meest luchtigen toon. Hij is een virtuoos in het praten, een soort gek, een artist, een poëet, een dandy, een onverantwoordelijke, een verstandig mensch -- ge kunt het moeilijk zoo precies zeggen. Alleen staat het vast dat hij niet op zijn tong is gevallen, en hoezeer ook René Benjamin zijn slachtoffer wentelt in bizarre incidenten, Emmanuel praat er zich uit met een vlotheid die al de dramatis personae verstomt en ons amuzeert. Het zou mij te ver brengen als ik u alles vertellen moest wat het toeval onzen held brengt. Hij eindigt echter voortreffelijk : wordt namelijk door een boetstrafwettelijke rechtbank gek en onverantwoordelijk verklaard, en deze uitspraak overtuigt hem dat het dan toch, inderdaad tijd voor hem is geworden dat hij gaat trouwen. En hij doet het. Maar niet alleen om het geval zelf is dit stukje prettig. Benjamin vond hier gelegenheid om in ieder bedrijf een categorie deftige burgers over den roskam te halen. In de eerste akte wordt de quaestie der dienstboden door den auteur van "La folie démocratique" op de meest gelukkige en meest conservatieve wijze opgelost. II brengt ons een satyre op de hooggeleerde hooge-schoolprofessors. III dreigt een pamphlet te worden op de medicijnen en IV is de parodie van een rechtsgeding. Geen oogenblik echter wordt de auteur van "Les plaisirs du hasard" nijdig of grof. Hij is even onschadelijk als de held van zijn stuk -- en als de titel hiervan luidde "Emmanuel" dan kon men gerust ook over deze vroolijke comedie de vraag stellen : "Avez-vous vu "Benjamin", par Emmanuel?" -- en ik wed dat elke fatsoenlijke Brusselaar zal willen antwoorden: "Ja."