Fernand Hannecart is 22 jaar oud. Dat voelen wij in ieder vers, in ieder tooneel, zoowel in opzet, conflict als ontknooping van dit dramatisch werk, dat verleden Donderdag in het "Théâtre du Parc" werd gecreëerd onder leiding van den heer Monret, regisseur van het "Théâtre du Vaudeville". Na de vertooning kwam een deftig in het zwart gerokte heer melden : "Ce chef-d'œuvre est sorti de la plume de M. Fernand Hannecart", waarop applaus. "Chef-d'œuvre" is hier veel gezeid -- maar niet de heer Hannecart diende om dit onvoorzichtig woord gestraft, wel de deftig in 't zwart gerokte heer; en die is buiten het bereik van de critiek. Hij vertegenwoordigt de caste die even gauw ophemelt als afbreekt. M. F. Hannecart weze op zijn hoede.

Het stuk speelt te Verona in de achttiende eeuw. Nicole is de zoon van den "Podestat" der stad. Na een herrie tusschen vader en zoon, waarbij de vader met harde woorden zijn gezag onderlijnde, is Nicole er van onder getrokken -- en nu heeft sinds jaren de "Podestat" niets meer over zijn zoon vernomen. Zijn verdriet hierover deelt hij mede aan zijn lief pleegdochtertje Marina, een achttienjarig meisje dat droomt van liefde, maneschijn en avonturen. Zeer boeiend en goed gebouwd is geheel het eerste bedrijf, dat ons werkelijk een model-expositie biedt. Na het tooneel tusschen "podestat" en pleegdochter verschijnen, wijl de blauwe avond valt, twee mooie jonge meisjes en zeggen in lieve versjes haar verlangen naar den minnaar; te dezer gelegenheid vernemen wij dan hoe een mooie bandiet "le fripon de Vérone" niet alleen de streek teistert maar bovendien alle meisjeshoofden op hol heeft gebracht. Komt de "fripon" in een helderen Don-Juan-lach en doet zijn keus, als in een deur van een nabijgelegen huis een derde mededingster verschijnt, Scaramuccia, echtgenoote van Scaramuccio. Naar haar gaat de voorkeur van den "fripon" en reeds houdt hij de gehuwde schoone in zijn armen als Scaramuccio, de echtgenoot die in dit stuk de rol van "cocu magnifique" vervult, verschijnt. Hij is woedend, heldhaftig, onstuimig, laf, komisch; hij is de nar van het stuk zooals hij de nar is in het leven. Hij weet dat zijn leed komisch is en dat grieft hem. Vol woesten haat tegen den bedrieger gaat hij dan toch maar liever zijn woede koelen op zijn beter bereikbare echtgenoote. Een soort van Don Quichotte is deze "cocu".

De mooie bandiet blijft alleen en klaagt; hij is van liefde oververzadigd en toch knaagt onbevredigdheid aan zijn hart. Verschijnen : zijn twee trawanten. De een vertegenwoordigt de "better half" van den bandiet, de andere is diens ruw instinct. Hun respectievelijke raadgeving luidt : "Il faut aimer plus haut" en "Il faut aimer plus bas". Tusschen deze twee tegenstrijdige elementen staat de "fripon" vol twijfel en bekent dat hij, Don Juan, niet eens weet wat liefde is.

In haar venster verschijnt Marina. Hij is meteen vol verrukking als bij een revelatie en herkent nu het "ideaal". Dus zal hij het eens beproeven met de hoogere liefde. Marina bezingt in zoete versjes de rust van den avond en de onrust van haar gemoed. Hij verschijnt haar als de prins in een sprookje en zingt onder haar venster, met beleiding van guitaar, een amoureus lied. Zij is voor hem de puurste voorstelling van reinheid en schoonheid en dat geeft aan zijn welsprekendheid een buitengewonen gloed. Hij overstroomt ons met lyrisme. Van "le baiser" geeft hij een geestdriftige definitie die een dertigtal verzen lang is en denken doet, zooals vele détails in dit werk, aan Edmond Rostand, en in het bijzonder aan Cyrano's ode aan den neus. Het is jammer dat de kwaliteit der verzen ook wel eens denken doet aan Maurice Rostand.Daar is een verschil van voornaam en van voornaamheid ! Ze klinken meestal zeer goed, zeer roerend, zeer lief, de verzen van Fernand Hannecart; maar al te dikwerf schijnt deze jonge auteur het woord van Verlaine te vergeten :

"Prends l'éloquence et tords-lui Ie cou".

Het is hier vaak "l'éloquence" die Hannecart om den hals grijpt, en dan blijkt hoe menig vers, dat op het tooneel vrij aardig "klinkt" als het gracieus gezeid wordt door een talentrijk artiest, in den grond heelemaal niets beteekent en vaak gewoon idioot is. Worsteling van "le sublime" met "le bon sens". Hannecart streeft naar "le sublime". Het is gevaarlijk. De schoone beloften, die het eerste bedrijf van dit stuk bevat, worden niet gehouden. Nadat de actie totnogtoe zoo voorbeeldig vooruitschreed, blijven wij in II gewoon stilstaan. Het middenbedrijf van dit stuk heeft geen inhoud, bevat alleen een mooien monoloog van Scaramuccio, den "cocu", die een strijd aanbindt tegen windmolens en dan ten slotte besluit zich op den bandiet te wreken door Marina te verleiden. Want weet dat onderwijl de "fripon" aan de hoogere liefde vaarwel heeft gezeid. Hij heeft dadelijk in het ideale meisje een minnares zonder scrupules ontdekt. Daar is voor zijn stormloop niet den minsten wederstand. Dat ontreddert hem, en vermits "aimer plus haut" hem niet gelukt is, blijft hem nog slechts de raad van zijn linker gezel, die hem stuwt naar de ondeugd en het bedrog, hier Scaramuccia.

Het derde bedrijf neemt dan heelemaal de allure aan van een operet. Gemaskerd bal. Menuet. En een heel aardig décor, dat moet ik zeggen. De "podestat" geeft een bal om de treurnis van zijn pleegkind te verdrijven -- want Marina houdt werkelijk van den bandiet, speelt nu alleen dat spelletje met Scaramuccio om zoo goed mogelijk den "fripon" te ergeren. Deze dringt inderdaad de salons binnen en stoort het feest. Zij vliegt hem aan den hals -- wijl de "Podestat" in dezen vogelvrijverklaarde zijn eigen zoon Nicole herkent. Deze magistraat is een vader. Hij wil gaarne zijn zoon amnestie verleenen. Doch de "fripon" is een soort communist; hij vraagt genade voor al zijn mede-bandieten -- en dat doet in den vader een onverbiddelijk rechtsgevoel her-opflakkeren. Het antwoord luidt : Neen ! Waarop de "fripon" voor zijn eigen amnestie bedankt, adieu zegt aan deze vergulde maatschappij en met een schelmsch betoog het mooie leven der bandieten huldigt. "Carmen" met omgekeerde rollen. Hier is hij de verleider -- en Marina durft niet de kans wagen zooals Don José doet. Des te beter voor haar, natuurlijk, want wij weten hoe slecht die dingen uitvallen. Marina zal een ordentelijke huisvrouw worden en van den bandiet droomen. Niettemin is het gezelschap in 's gouverneurs salons vrij beduusd door deze plotse vlucht van den "fripon". Ook het publiek, dat gedurende deze drie bedrijven Marina in de armen van den sympathieken bandiet-gentleman wil zien vallen. Hannecart heeft dat "goed einde" niet gewild omwille van de "panache". Zijn eerbied voor Rostand is schoon -- maar hij vergeet dat wij in 1925 leven. Dus is ook iets ouds in dit jeugdwerk. Maar er zijn waarachtig kwaliteiten genoeg voorhanden om ten aanzien van Hannecart strenge eischen te stellen, doch tevens hooge verwachtingen te koesteren.