Gaat u zitten

D.W., 1927-03-20


Source

De Standaard, 1927-03-20


Items that may be related to this text • More...

  1. ◼◻◻◻◻ J.B.: Casino: Première va... 1927-04-10
  2. ◼◻◻◻◻ J.B.: Jezus de Nazarener... 1927-03-22
  3. ◼◻◻◻◻ P.: Het Vlaamsche Volkst... 1927-04-23
  4. ◼◻◻◻◻ Anon.: Lyrisch drama in 4 b... 1927-03-06
  5. ◼◻◻◻◻ L.J.M. Feber: Over de Nieuwe Drama... 1925-01

Opvoering van de premiere van "Gaat u zitten" door het Katholiek Vlaamsch Hoogstudenten Tooneel te Leuven

Lode Plaum, ex-acteur van het Vlaamsche Volkstooneel en Jacob Hiegentlich, hebben het aangedurfd ook eens een stuk te creëeren, waarin zij zouden doen uitschijnen hoe de Kristusfiguur in onze moderne tijden moet herrijzen om den strijd aan te gaan tegen de hedendaagsche Westersche hyperbeschaving. De personen die optreden zijn Pierrot de latere August, Baron Zwartjas de dichter, Lampetkan de neger en Dona Sol of Eusebia.

Schrijver wil de "ziel" op de planken brengen en geen handelingen van bepaalde individuen. Het moeten "gedachten" zijn die spreken en spelen, belichaamd in onreëele personages.

In één woord, de auteurs stelden zich ten doel het ontwikkelingsproces te schetsen van een bevrijding van materialisme en genotzucht, tot echte innerlijke schoonheid: de "Godsidee".

Het eerste bedrijf, dat speelt in een circuspiste, is een strijd om 't balletdanseresje Dona Sol. De idealist Pierrot die terug wil naar de reddende Kristusrichting en Zwartjas de dichter die immer dwaalt tusschen het schoone en lagere, moeten onderdoen voor den Neger. Deze laatste verkondigt aan Dona Sol zijn opvatting over het leven dat is genieten, en verovert ze dan ook.

Het tweede bedrijf speelt in het werkelijk leven. Lampetkan en zijn vrouw, Dona Sol, nu Eusebia geheeten, regeeren door hun geld. De oude neger heeft zich Westersche beschaving eigen gemaakt en is er een waardige vertegenwoordiger van. Hij heeft zich blank geverfd om zich beter aan den Europeaan te assimiteeren, en door zijn kapitaal regeert hij de massa, de goedkope liefdesliteratuur, het theater en de kinema's. Bij het begin van 't tweede bedrijf zien we hem in zijn volle doening zijn bevelen geven om zijn vuiligheid over heel de wereld uit te storten.

Pierrot, de profetische klown, nu August geheeten, en in dienst van Lampetkan, tracht dezen laatste te bekeeren.

Zwartjas, de dekadente sonnettendichter, de oude boulevardier, vindt geen opgang met zijn werken, en ten prooi aan levensmoeheid wil hij nog een laatste stormloop wagen om Eusebia te veroveren.

August echter profetiseert reeds den naderenden val en de geestelijke ontreddering van Lampetkan.

Het derde bedrijf speelt weerom op het tooneel. Zwartjas heeft een heel zielsverandering ondergaan en te samen met Pierrot, die hooger en hooger opgaat in zijn idealisme, stellen ze zich nu ten doel den Kristus voor de gemeenschap te prediken en hem over den Mammon te doen heerschen.

Scherp en krachtvol hagelt hun kritiek en misprijzen neer op Dona Sol, de moderne gepoederde en opgesmukte vrouw, die nu om de liefde van Pierrot weer smeekt.

Dit stuk deed waarlijk eigenaardig aan! Waar de auteur in zijn inleiding schrijft: "De kunstenaar mag niet buiten het leven staan, noodig als brood hebben we hem, want hij is niet meer de kleurige sonnettenschrijver, de edele kwatrijnendichter, maar de profeet. De profeet eener betere, eener nieuwe wereldorde", vinden we in zijn werk, deze opvatting toch niet helemaal terug.

Tendenz-stuk hoorden we het betitelen! Dat is wel waar, en het gezochte deed zich goed voelen. En of nu zijn doel, dat is de Kristus-figuur als leitmotief voor 't schoone leven te verheffen, wel bekomen is, betwijfelen we sterk en denken dat wellicht het tegenovergestelde effect werd bewerkt, namelijk de voorstelling dat het leven slecht is, en dat het niet anders kan.

Is het niet te fel overdreven en zijn al die monologen wel geschikt voor 't tooneel! De vertolking was waarlijk goed verzorgd. De heer Custers vooral, als Pierrot, en de heer Leroy, als Zwartjas, kweten zich buitengewoon van hun lastige taak.


Items that may be related to this text

  1. ◼◻◻◻◻ J.B.: Casino: Première va... 1927-04-10
    bedrijf • Vlaamsch Volkstooneel • (date-year) 1927
  2. ◼◻◻◻◻ J.B.: Jezus de Nazarener... 1927-03-22
    (date-month) 1927-03 • (date-year) 1927
  3. ◼◻◻◻◻ P.: Het Vlaamsche Volkst... 1927-04-23
    Vlaamsch Volkstooneel • leven • (date-year) 1927
  4. ◼◻◻◻◻ Anon.: Lyrisch drama in 4 b... 1927-03-06
    (date-month) 1927-03 • (date-year) 1927
  5. ◼◻◻◻◻ L.J.M. Feber: Over de Nieuwe Drama... 1925-01
    Vlaamsch Volkstooneel • leven
  6. ◼◻◻◻◻ Willem Putman: "Hamlet"... 1927-10-10
    Vlaamsch Volkstooneel • (date-year) 1927
  7. ◼◻◻◻◻ Anon.: "Reinaert de Vos" va... 1927-05-08
    Vlaamsch Volkstooneel • (date-year) 1927
  8. ◼◻◻◻◻ J.B.: Te Lokeren: "O.L.Vro... 1927-03-08
    (date-month) 1927-03 • (date-year) 1927
  9. ◼◻◻◻◻ L.O.: Boris Godounow... 1927-03-09
    (date-month) 1927-03 • (date-year) 1927
  10. ◼◻◻◻◻ L.O.: Te Antwerpen: Fransc... 1927-01-28
    bedrijf • (date-year) 1927