De heer Delacre heeft het seizoen 1925-26 geopend met een verrassing. De verrassing heet "Malborough s'en va-t-en guerre" en komt uit den geestigen koker van den auteur van "Voulez-vous jouer avec moa ?" , Marcel Achard, die thans een nieuw stuk voorbereidt: "Je ne vous aime pas". (Wat benijd ik hem dezen titel !) Op het simpele gegeven, dat de inhoud is van het bekende liedje, heeft hij een prachtig stukje gebouwd -- en verwittigt ons in den proloog van "Malbourough" dat wat wij te zien zullen krijgen geen stuk is, maar, zooals de titel leert -- een lied. Het is gevaarlijk om van een mooi liedje een tooneelstuk te maken; ik herinner me dat gezegd te hebben aan E. Amter, wien ik zijn "Soudan had een dochterkijn" maar niet vergeven kon -- ik wou dat hij "Malborough s'en va-t-en guerre" eens zag. Het gaat over het eeuwige thema van liefde, heldenmoed en trouw. Is het simpelste gegeven niet voldoende ? Deze week las ik in een tooneelkrant volgend anecdootje :

De jonge "mystificateur", die in het geval dat ons bezighoudt Marcel Achard heet, heeft den legendarischen Malborough uitgebeeld, "die wil ten oorlog trekken". Zijn vrouw is veriefd op haar page -- dat betaamde zoo in die tijden en dat betaamt eeuwig in de liedjes. Malborough voert den oorlog met durf en glans en valt als slachtoffer van een fijnen list der vijanden ; hij is bovendien getroffen in den rug, al vluchtende dus. Doch de page, die dit nieuws aan zijne edele meesteres melden komt, kan niet anders dan den dood van Malborough verbloemen en fantaseert van zijn meester een heele reeks heldenfeiten -- waarop de edele vrouw haar page verstoot en beweert nooit iemand anders dan haar man lief te hebben. Als de page zich verstout haar te zeggen dat hij loog -- laat zij hem door soldaten wegsleuren. Zij zal nu haar leven lang haar man gedenken, zooals hij haar door den liefhebbenden page werd afgeschilderd.

Bij dit stuk is door Georges Auric een muzikale adaptatie geschreven, een zoete geheimzinnige muziek, evenals het stuk mengsel van romantische poëzie uit vroegere eeuwen en harde moderne bitterheid, versterking van het rhythme waarlangs het stuk beweegt (zooals de muziek die Karel Albert componeerde bij "Marieken van Nijmegen" ), uitgevoerd met een perfekte soberheid door een bescheiden en zeer origineel orkest onder leiding van Paul Collaer.

Wat ons echter bij de vertooning van "Malborough s'en va-t-en guerre" vooral trof was de felle kleur en pittoreske schikking van het décor. Totnogtoe was grijs de in den "Marais" overwegende toon, en onder een Marais-décor verstonden wij meestal een zeer sobere compositie van grijze wanden met kunstig gedrapeerde gordijntjes rond hooge ramen, waardoor wij dan altijd een vlekkeloozen hemel mochten aanschouwen. Het was vol stijl -- maar het was een beetje eentonig ; het dreigde bovendien vervelend te worden.

Ditmaal echter liet Delacre zijn nieuw seizoen inluiden als met een beiaard -- weg alle grijze tint ! -- en Moelaert kan eens vollen teugel geven aan zijn rijke fantazie. Zijn décor was een festijn voor het oog. In I een leuk interieur, rozig-getinte trap die omhoog liep naar een blauwe gaanderij, waarlangs de statige Maria Stuart neerdalen kon met de strenge distinctie welke Annie Cariel in zoo hooge mate bezit, om dan plechtig plaats te nemen op een centraal verhoog, dat eventjes later precies gelegenheid geeft aan de lieve Daisy Deslys (Bettina) om uit de hoogte haar vier minnaarsofficieren aan te spreken, wijl daar ook de fijne en mooie Lucienne Bogaert (in de rol van Malbourough's vrouw) de huldeblijken in ontvangst neemt van haar verliefden page; in II slanke tent van Malbourough in wit en roze kleuren, als het symbool van sprookjesheldhaftigheid ; in III de grijze toren van het eentonige wachten zooals wij hem afgebeeld zien op de printjes in kinderalbuums -- dit allemaal in de bekorende omgeving van een sprookjeshemel vol blauwe wolkjes, zooals de kinderen er schilderen met waterverf in hunne teekencahiers. In deze omlijsting dan de stevig gelaarsde fantazie -- generaal Malborough (R. Bogaert) -- en de dartele ontrouw zijner hoofsche vrouw -- en de droevige leugen van liefde, heldenmoed en trouw -- "mironton-ton-ton, mirontaine."

De fantazie troonde in de voorname zaal der Broekstraat. De regie werd waargenomen door Jules Delacre in samenwerking met Johan De Meester jr., wat weeral een bewijs is hoezeer de regisseur van het Vl. Volkstooneel in de Brusselsche tooneelmiddens wordt gewaardeerd. Wij herkenden dadelijk zijne hand in allerlei leuke groepeeringen, in vele leuke vondsten, in het feit vooral dat het spel der acteurs thans opgewerkt was tot een meer uitgesproken waarde dan gewoonlijk in den "Marais" het geval is -- waarde die geheel in verhouding was met den glans der décors. Het was een zeer mooie avond.