De heer Willem Putman schrijft ons: Men kent de actie alhier van Dr. J.O. De Gruyter die met zijn bekend gezelschap heel Vlaanderen doorreisde en door zijn kunstrijke vertooningen van degelijke tooneelstukken een kentering onder het Vlaamsche publiek te weeg bracht -- zoodat nu algemeene heropbloei van het tooneel in Vlaanderen kan worden vastgesteld als blijde resultaat van zijn moedig en bewust optreden. Sinds Dr. De Gruyter tot bestuurder benoemd werd van den Koninklijken Vlaamschen schouwburg te Antwerpen bleef zijn gezelschap nog bestaan en vervolgde zijn kunstreizen -- ditmaal onder leiding van Lieven de Gruyter -- maar stilaan verminderde deze bedrijvigheid en verflauwde ook de belangstelling voor diens voorstellingen, waaronder nochtans enkele, "Kaïn" bijvoorbeeld, echte kunst-prestaties waren. Het gerucht liep rond dat het "Volkstooneel" zou ophouden te bestaan, dat dus een zoo belangrijke factor tot artistieke opvoeding van ons volk zou verdwijnen. Dit zou echter niet gebeuren. Op flinke financieele basis, met medehulp van mannen die ons volk een rijkdom wilden bewaren, werd het nieuwe "Volkstooneel" ontworpen, dat een voortzetting van het oudere beteekent maar tevens een vernieuwing -- want dit pas gestichte organisme wordt beheerscht door een jong en krachtig streven, waarbij gepoogd zal worden het volk vertooningen te geven naar oorspronkelijke nationaal-Vlaamsche wijze, en in een nieuwen modernen tooneelstijl.

De beheerraad der onderneming is samengesteld uit: Dirk van Sina, Hector Stevens, Fernand Berghmans en Prosper Thuysbaert. Secretaris is: Wies Moens en de regie werd toevertrouwd aan Johan de Meester jr.

In verband met het repertorium verneem ik het volgende: Als eerste werk gaat het bekende "Marieke van Nijmegen", waarvan een bijzondere vertolking is aangekondigd, volgens de conceptie van De Meester, in décor's van Moelaert, den bekenden decorateur van het Brusselsche Théâtre du Marais. Nadien zou worden vertolkt: "De blijde komst", een vertaling van het bekende werk van J. K. Jerome "The Passing of the third Floor Back". "De Nacht" een spel van onderworpenheid aan den dood door Helmuth Unger, welk drama eveneens expressionistisch zou worden vertoond in zwart-gordijnen-décor. Van dit stuk verwierf het "Vlaamsche Volkstooneel" het uitsluitende vertooningsrecht. Nog wordt voorbereid: een avond met drie stukjes in één bedrijf, zijnde: "Als de sterre bleef stille staan". Kerstspel van Felix Timmermans, dat indertijd verscheen in het tijdschrift "Pogen"; "De danser van Onze Lieve Vrouw", de bewerking eener oude legende door Wies Moens en "Uilenspiegel", evenzeer een adaptatie van een oude klucht. Hierbij is dan nog gevoegd: "Smidje-Smee", in een oude bewerking van Sleeckx, "Don Quichotte" van Langendijk en het schijnt dat ook de hand is gelegd op een oud spel van "Genoveva van Brabant". Van de Vlaamsche auteurs der jongste generatie zou o.m. worden vertoond: "Lente" spel in drie bedrijven door Frans Delbeke en Gérard Walschap, benevens ook "Marietje's Hemelvaart" (Putman), een spel voor kinderen. Ook worden een paar moderne stukken aangekondigd.

Hier te Brussel wordt een ruime zaal tot een modern theater ingericht volgens de plannen van De Meester en het ontwerp van Moelaert. Een comité kwam tot stand ter propaganda voor deze avonden-reeks, waarin niet slechts tooneel-vertooningon maar ook concerten en voordrachten zullen begrepen zijn. Zoo wordt gewaagd over spreekbeurten van Maritain, Ghéon, Felix Timmermans, Frederik van Eeden, L. J. M. Feber en Ellen Russe.